Historiek

Musica ontstond in Peer vanuit een jongerenkoor en een jaarlijks festival dat volksmuziek en oude muziek combineerde. Musica vzw werd opgericht op 1 januari 1978. Hoewel de organisatie stevige wortels had in de oude-muziek-beweging van de jaren ’70 en ’80, heeft ze van meet af aan de blik naar buiten gericht en tal van initiatieven in Vlaanderen aangezet die niet zelden uitgroeiden tot toonaangevende evenementen en autonome organisaties in het culturele veld. Musica was zelf steeds actief op verschillende domeinen, van het organiseren van concerten, cursussen en tentoonstellingen tot het beheren van een instrumentencollectie en documentatiecentrum en het organiseren van festivals.

De focus van de organisatie heeft zich daarbij stelselmatig verbreed en verdiept tot het impulscentrum dat Musica vandaag is, met een werking die gaat van artistiek onderzoek en experiment tot nascholingen en publicaties, een klankkunstcollectie in openlucht, een brede educatieve en participatieve werking, formats voor talentontwikkeling en festivals met internationale uitstraling. Hieronder volgt een beknopt overzicht van de historiek aan de hand van mijlpalen in de ontwikkeling van de organisatie.

Mijlpalen Musica

  • 1 januari 1978: oprichting van Musica vzw door bezieler Herman Baeten; eerste tentoonstelling met het historische instrumentenpatrimonium van Musica
  • 1980: eerste schoolconcerten; publicatie van folder rond ensembles die in de schoot van Musica opereren en tentoonstelling met oude muziekinstrumenten; start jaarlijkse vakantiecursus oude muziek
  • 1982: eerste keer sprake van ‘centrum voor oude muziek’; eerste personeelsleden en eerste vast kantoor op de markt in Peer
  • 1984: eerste Dag van de Oude Muziek in Alden Biesen, een samenwerkingsverband tussen Musica, Landcommanderij Alden Biesen en Basilicaconcerten Tongeren; eerste reeks van 6 facsimile’s
  • 1986: Musica groeit uit tot een organisatie met 5 personeelsleden via verschillende tewerkstellingsprojecten
  • 1987: Musica wordt erkend als organisatie Amateuristische Kunstbeoefening binnen Volksontwikkeling; eerste structurele subsidie, eerste vast personeel
  • 1989: oprichting Alamire Muziekuitgeverij vzw
  • 1990: oprichting EuroMUSICA, internationaal samenwerkingsverband van cursusorganisaties met partners uit Nederland, Engeland, Duitsland en Frankrijk
  • 1991: oprichting vzw Alamire Foundation, studiecentrum voor muziek uit de Lage Landen, in samenwerking met de KULeuven
  • 1992: oprichting vzw Muziekactief, die voortaan de cursussen voor volwassenen organiseert, terwijl vzw Mallemuze activiteiten voor jongeren organiseert en Alamire blijft functioneren als uitgeverij; Musica, Impulscentrum voor Muziek wordt een koepelorganisatie boven deze drie en blijft instaan voor concertorganisatie zoals Dag Oude Muziek en de aperitiefconcerten
  • 1996: Kindermuziekfestival Oorsmeer wordt op diverse plaatsen in Vlaanderen en het buitenland georganiseerd; eerste masterclass oude muziek, gekoppeld aan een reeks concerten
  • 1998: eerste editie van International Young Artist’s Presentation in het kader van Laus Polyphoniae in Antwerpen. Jaarlijks wisselt de focus tussen ‘historical wind instruments’ (historische blazers tot 1850) en ‘early music’
  • 1999: Musica wordt erkend en structureel gesubsidieerd binnen het Muziekdecreet van de Vlaamse Gemeenschap; eenmalige organisatie van een middeleeuws festival in Sint-Truiden in opdracht van de provincie Limburg
  • 2000: Musica wordt erkend binnen het Kunstendecreet, waarbij zowel Muziekactief als Mallemuze toetreden tot de organisatie zodat er opnieuw vanuit één enkel kunsteducatief centrum wordt gewerkt. Zowel Mallemuze als Muziekactief worden als juridische structuur ontbonden. Alamire blijft als uitgeverij autonoom bestaan
  • 2002: Musica verhuist naar het Provinciaal Domein Dommelhof in Neerpelt; eerste editie van de Musicaklassen voor leerlingen van de tweede en derde graad van het lager onderwijs. Dergelijke klassen worden elk jaar gedurende 12 tot 15 weken georganiseerd
  • 2004: binnen het Europese Interreg programma wordt Musica samen met de partner Intro/In Situ erkend met het project Klankenbos (2004-2007); uitbouw van Klankenbos in Neerpelt en reeks festivals en concertinitiatieven in Vlaanderen en Nederland
  • 2005: Eerste festival en congres rond klankkunst; educatieve pakketten rond de klankinstallaties en rond klankkunst; eerste editie van de Eersteklasconcerten 
  • 2006: eerste Samhain project rond Keltische tradities, vuur en geluid
  • 2008: eerste Babelut Festival, kunstenfestival voor kinderen van 0 tot 3 jaar
  • 2011: Tweede editie van Babelut Festival met een internationaal symposium en podiumpresentaties; opstart van de jaarlijkse muziekvakantie tijdens MAfestival Brugge; Sound Factory opent in Concertgebouw Brugge met educatieve omkadering van Musica
  • 2013: Eerste editie van SoundMine: de vernieuwde compositiestage met aandacht voor klankkunst en elektronische muziek; lancering van het online platform Klankatlas, een auditieve kaart van Belgisch en Nederlands Limburg
  • 2014: Herman Baeten, directeur Musica sinds de oprichting in 1978, gaat met pensioen en geeft de fakkel door aan Paul Craenen, artistiek directeur sinds 2012; Eerste editie AlbaNova (opvolger Dag Oude Muziek) slaat een brug tussen vroeger en nu en geeft stimulansen aan de wereld van oude en nieuwe muziek; Het Geluid van Hasselt-Genk: het slotevenement van de Unie Hasselt-Genk dat de twee steden liet samenklinken; Tonal Tools: workshops en internationale publicatie Tonal Tools rond creatieve klavierdidactiek (met bijhorende app en website); symposium rond gebruik van locative media; studiedag rond Early Arts
  • 2015: Art Educator in Residence in samenwerking met Koninklijk Conservatorium Antwerpen en deSingel; oprichting Musicafonds; Eersteklasconcerten Bl!ndman wint Europese YEAH! Award als beste muziekvoorstelling voor kinderen
  • 2016: Eerste OORtreders: transdisciplinaire kunst met focus op geluid, waarbij ook de publieke ruimte en co-creatie belangrijke invalshoeken zijn; opstart ontwikkeling Tafelmuziek: project binnen kinderdagverblijven; presentatie ‘Ukelila, An Aural and Artistic Approach to Music in a Context of Diversity’ 
  • 2017: Eerste Babelut Parcours Goud: belevingsparcours voor kinderen tussen 0-5 jaar en hun begeleiders; opstart Collectief Publiek Geluid: voor jonge kunstenaars met de focus op klankcreaties in de publieke ruimte; Topstuk: Dating the Artist in samenwerking met Concertgebouw Brugge 
  • 2018: Directeur Paul Craenen wordt opgevolgd door Esther Ursem; Topstuk: Beethoven Heartz, een project met een groep doven en slechthorende kinderen; eerste editie Topstuk: Take Out; Sonokids, ontwikkelings- en participatief traject voor de naschoolse opvang; uitbreiding Klankenbos ism Landbouwfietsroute; EXPO met Europalia; Eerste editie Topstuk: Young Curators; Muziekkasteel Alden Biesen; kernteam LIKO; opstart Onderstroom: talentontwikkeling in Limburg
  • 2019: Musicafonds: The Musical Gift; kasteelklassen in Alden Biesen, Topstuk Lassus met documentaire van Griet Teck naar aanleiding van het beluisteren van Lassus’ Boetepsalmen door 3 vrouwelijke gedetineerden; organisatie MERYC19 internationale conferentie ism IPEM UGent; Coaching van muzikanten en componisten in tweede editie Babelut Parcours IGLO; opstart Kunstkuur Curieuzeneuzen (DKO, BO); projectleider en partner Creative Europe Sounds Now; eerste editie Site Specifics: masterclass rond klankkunst
  • 2020: Collectief Publiek Geluid creëert installatie Greenhouse ism Meakusma Festival, Sankt-Vith; coronapandemie: digitale versie van AlbaNova, International Young Artist Presentation, Summerschool, Muziekvakanties, Achter de schermen (online workshops voor secundaire scholen); annulatie OORtreders, wel OORtreders EXPO in openlucht; lancering hEAR DROPS YouTube-kanaal; opstart Kunstkuur Stapsteen (DKO, BO); opening nieuwe Klankinstallaties Impact, Beehive, Doors of Listening van Felix Blume samen met de bewoners van Opvangcentrum Overpelt met verslag op VRT journaal; online Sounds Now Symposium rond Curating Diversity
  • 2021: Docu SoundMine met Antwerp Symphony Orchestra op Podium 19; webinars Grenservaringen: Muziek en onderwijs in Nederland en België; 1ste Sounds Now Curating Lab met Christine Eyene en Klankenbos Spring Expo; 1ste project Multimodaal the bEAST op Klara’s Waldenfestival; maandelijkse Radio Forest Sessions; Publicatie Doors of Listening; Podcast Future Composé naar aanleiding van Topstuk Dating the Artist; Publicatie Listening in het kader van Sounds Now; online presentatie van participatieve trajecten ontwikkeld tijdens Topstukweken ism Concertgebouw Brugge en Publiq; première Babelut Parcours ZIMZUM